31/12/2008
Η Ελλάδα, η πρώτη ναυτική δύναμη στον κόσμο, έχει από πανάρχαιους χρόνους δικούς της στόχους και δικό της προορισμό την ελεύθερη ποντοπόρο διακίνηση αγαθών και ανθρώπων και την ελληνική σημαία να φθάνει στα λιμάνια της άκρης του κόσμου και να δίνει το μήνυμα της ειρηνικής κυριαρχίας στις θάλασσες. Όπως ήρθαν φέτος τα πράγματα «Άστρο λαμπρό να μας οδηγεί» δεν προβλέπεται να φανεί στον ορίζοντα.
Αντ' αυτού έχουμε το φως των ελληνικών Φάρων να ανοίγει φωτεινά μονοπάτια στις ταραγμένες θάλασσες, κυριολεκτικά και μεταφορικά... Αιτία και αφορμή μαζί το Ημερολόγιο του 2009 που έφθασε και φέτος στο δημοσιογραφικό γραφείο από την Ελληνική Θαλάσσια Ένωση για να μας καλέσει σε ένα φωτογραφικό περίπατο στους «Φάρους από όλη την Ελλάδα», όπως είναι το θέμα της. «Στο Ημερολόγιο του 2009» επιλέξαμε να παρουσιάσουμε ελληνικούς φάρους για να μας κρατούν στη «σωστή μας πορεία» στον νέο χρόνο, και για να τιμήσουμε αυτά τα ξεχασμένα, αλλά περήφανα κτίσματα -μερικά περασμένων εποχών- και τους λειτουργούς τους, τους Φαροφύλακες, που, σύμφωνα με το ευφυολόγημα του αείμνηστου ναυάρχου και ακαδημαϊκού Στυλιανού Λυκούδη, διευθυντή της Υπηρεσίας Φάρων από τις αρχές του 20ού αιώνα, «έκαναν να μοιάζει το Αιγαίο μας σαν ένας τεράστιος πολυέλαιος!», όπως εξηγεί στο προλογικό του σημείωμα ο αντιναύαρχος ε.α. Ξενοφών Μαυρογιάννης Π.Ν., πρόεδρος του Δ.Σ. Ελληνικής Θαλάσσιας Ένωσης.
Μαζί με τις ευχές για την «Καλή Χρονιά» μας δίνει και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ιστορία των Φάρων και την εξέλιξή τους στον χρόνο. «Όταν τα σκοτάδια κατεβαίνουν στα πέλαγα και τα κύματα μουνταίνουν, τότε στις στεριές, τις ξέρες, τους κάβους, τα επικίνδυνα περάσματα ανοίγουν κάτι φωτεινά μάτια. Οχι για να δουν, αλλά για να τα δούνε. Είναι οι φάροι, οι προστάτες και οι σύντροφοι των βασανισμένων ναυτικών». Με αυτά τα όμορφα λόγια «ζωγραφίζει» το Ημερολόγιο το πορτραίτο των ελληνικών φάρων. Όσο για τους φαροφύλακες - «εκατοντάδες ψυχές ασκητεύουν σε ερημιές, χαμένοι από τον κόσμο μεταξύ ουρανού και θάλασσας.
Ξαγρυπνούν, αγωνίζονται για να φροντίζουν το φως που δίνει στον ταξιδευτή τη γλυκιά σιγουριά ότι περπατάει καλά στους θαλασσινούς δρόμους... Στη θάλασσα της Ανατολικής Μεσογείου, όπου εμφανίστηκαν τα πρώτα ναυτικά και διασταυρώθηκαν οι πρώτοι πολιτισμοί, δημιουργήθηκε η ανάγκη να βοηθούνται οι ναυτικοί που ταξίδεψαν τις νύχτες στα γεμάτα από ρηχά, ξέρες, σκοπέλους, κάβους και ερημονήσια, πελάγη. Οι Έλληνες, πανάρχαιοι ναυτικοί, ήταν από τους πρώτους που άναβαν φωτιές σε επικίνδυνα σημεία των ακτών, σε ψηλούς χτιστούς πύργους που ονομάζονταν πυρσοί, με ξύλα, φρύγανα, χορτάρια, ρετσίνια και άλλες εύφλεκτες ύλες.
Οι ιστορικές πηγές που σώζονται και οι παραστάσεις σε αγγεία, νομίσματα, δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ότι οι αρχαίοι Έλληνες, μαζί με την ανάπτυξη του ναυτικού τους, ανέπτυξαν και την επισήμανση με πυρσούς των επικίνδυνων θαλασσινών περασμάτων. Τέτοιοι εξακριβωμένοι πυρσοί, όπως μας τους έδωσε ο θεμελιωτής του Φαρικού δικτύου στον ελλαδικό χώρο, Στυλιανός Λυκούδης, ήσαν κοντά στο Σίγειο ακρωτήριο της Τρωάδας που χτίστηκε πριν από 2.800 χρόνια περίπου κι έδειχνε την είσοδο στα Δαρδανέλλια, στην ύφαλο «Λευτέρης», κοντά στη Σκιάθο που κτίστηκε από τον Ξέρξη για να κατέβει ο στόλος του από τον Θερμαϊκό στον Παγασητικό, στον λόφο Τιμαίας στον Θρακικό Βόσπορο, τρεις πυρσοί του 5ου π.Χ. αιώνα στην είσοδο του λιμένα του Πειραιά κ.ά. Περίφημος ο Φάρος της Αλεξάνδρειας, στο νησί Φάρος στην είσοδο του λιμανιού της, όπως και του Κολοσσού της Ρόδου, του Ηρακλή στη Λα Κορούνια της Ισπανίας.
Ο πρώτος φάρος του αρτισύστατου ελληνικού κράτους άναψε το 1829 στην είσοδο του λιμένα της Αίγινας, της πρώτης πρωτεύουσας, και λειτούργησε με πετρέλαιο. Το 1831 άναψε ο φανός στο λιμάνι των Σπετσών και στον όρμο της Κέας για να ακολουθήσουν στη Σύρο και στον Πειραιά. Το ελληνικό φαρικό δίκτυο πριν από τον πόλεμο του 1940 ήταν ένα από τα καλύτερα της Μεσογείου, αλλά ο πόλεμος το κατέστρεψε για να ανασυσταθεί τα επόμενα χρόνια. Σήμερα αποτελείται από 1.464 φανούς, πυρσούς, φωτοσημαντήρες που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια και με ηλεκτρικό ρεύμα.
Καλύπτει ακτές συνολικού μήκους 18.400 χλμ., επτά φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γαλλίας (κάτι που θα το χαρεί ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, καθ' ότι Έλληνας από τον Σαλονικιό παππού του!) ...Σίγουρα κι εσείς, αγαπητοί μου αναγνώστες, όπως κι εμείς, μάθαμε πολλά για τους Φάρους της Ελλάδος από το κατατοπιστικό σημείωμα και θερμά ευχαριστούμε. Αφήνουμε να χαρείτε μερικούς ελληνικούς φάρους που τώρα λειτουργούν και είναι διατηρητέα αρχαιολογικά μνημεία. Οι φωτογραφίες διετέθησαν από την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού στο Συμβούλιο Ελληνικής Θαλάσσιας Ένωσης. Ένα ακόμη «ευχαριστώ» για το Ελληνικότατο Ημερολόγιο που φωτίζει τα φετινά Χριστούγεννα και το 2009, όπου κάθε μήνας κι ένας Φάρος - σηματοδότης αισιοδοξίας!
Η λάμψη της ασπίδας που
δώρισε η Θέτις στον Αχιλλέα...
«Ως δ' ότ' αν εκ πόντοιο σέλας ταύτοισοι
φανείη καιομένου πυρός
το δε καίεται υψοθ' όρεσιν...»
η ασπίς έλαμπε «όπως
όταν φανεί στους ναύτες
της θαλάσσης το φως
του καιομένου πυρός, στα υψώματα των βουνών».
Όμηρος - Ιλιάδα (Τ. 375)
Tης Ελένης Mπίστικα
Η Ελλάδα, η πρώτη ναυτική δύναμη στον κόσμο, έχει από πανάρχαιους χρόνους δικούς της στόχους και δικό της προορισμό την ελεύθερη ποντοπόρο διακίνηση αγαθών και ανθρώπων και την ελληνική σημαία να φθάνει στα λιμάνια της άκρης του κόσμου και να δίνει το μήνυμα της ειρηνικής κυριαρχίας στις θάλασσες. Όπως ήρθαν φέτος τα πράγματα «Άστρο λαμπρό να μας οδηγεί» δεν προβλέπεται να φανεί στον ορίζοντα.
Αντ' αυτού έχουμε το φως των ελληνικών Φάρων να ανοίγει φωτεινά μονοπάτια στις ταραγμένες θάλασσες, κυριολεκτικά και μεταφορικά... Αιτία και αφορμή μαζί το Ημερολόγιο του 2009 που έφθασε και φέτος στο δημοσιογραφικό γραφείο από την Ελληνική Θαλάσσια Ένωση για να μας καλέσει σε ένα φωτογραφικό περίπατο στους «Φάρους από όλη την Ελλάδα», όπως είναι το θέμα της. «Στο Ημερολόγιο του 2009» επιλέξαμε να παρουσιάσουμε ελληνικούς φάρους για να μας κρατούν στη «σωστή μας πορεία» στον νέο χρόνο, και για να τιμήσουμε αυτά τα ξεχασμένα, αλλά περήφανα κτίσματα -μερικά περασμένων εποχών- και τους λειτουργούς τους, τους Φαροφύλακες, που, σύμφωνα με το ευφυολόγημα του αείμνηστου ναυάρχου και ακαδημαϊκού Στυλιανού Λυκούδη, διευθυντή της Υπηρεσίας Φάρων από τις αρχές του 20ού αιώνα, «έκαναν να μοιάζει το Αιγαίο μας σαν ένας τεράστιος πολυέλαιος!», όπως εξηγεί στο προλογικό του σημείωμα ο αντιναύαρχος ε.α. Ξενοφών Μαυρογιάννης Π.Ν., πρόεδρος του Δ.Σ. Ελληνικής Θαλάσσιας Ένωσης.
Μαζί με τις ευχές για την «Καλή Χρονιά» μας δίνει και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ιστορία των Φάρων και την εξέλιξή τους στον χρόνο. «Όταν τα σκοτάδια κατεβαίνουν στα πέλαγα και τα κύματα μουνταίνουν, τότε στις στεριές, τις ξέρες, τους κάβους, τα επικίνδυνα περάσματα ανοίγουν κάτι φωτεινά μάτια. Οχι για να δουν, αλλά για να τα δούνε. Είναι οι φάροι, οι προστάτες και οι σύντροφοι των βασανισμένων ναυτικών». Με αυτά τα όμορφα λόγια «ζωγραφίζει» το Ημερολόγιο το πορτραίτο των ελληνικών φάρων. Όσο για τους φαροφύλακες - «εκατοντάδες ψυχές ασκητεύουν σε ερημιές, χαμένοι από τον κόσμο μεταξύ ουρανού και θάλασσας. Ξαγρυπνούν, αγωνίζονται για να φροντίζουν το φως που δίνει στον ταξιδευτή τη γλυκιά σιγουριά ότι περπατάει καλά στους θαλασσινούς δρόμους... Στη θάλασσα της Ανατολικής Μεσογείου, όπου εμφανίστηκαν τα πρώτα ναυτικά και διασταυρώθηκαν οι πρώτοι πολιτισμοί, δημιουργήθηκε η ανάγκη να βοηθούνται οι ναυτικοί που ταξίδεψαν τις νύχτες στα γεμάτα από ρηχά, ξέρες, σκοπέλους, κάβους και ερημονήσια, πελάγη. Οι Έλληνες, πανάρχαιοι ναυτικοί, ήταν από τους πρώτους που άναβαν φωτιές σε επικίνδυνα σημεία των ακτών, σε ψηλούς χτιστούς πύργους που ονομάζονταν πυρσοί, με ξύλα, φρύγανα, χορτάρια, ρετσίνια και άλλες εύφλεκτες ύλες.Οι ιστορικές πηγές που σώζονται και οι παραστάσεις σε αγγεία, νομίσματα, δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία ότι οι αρχαίοι Έλληνες, μαζί με την ανάπτυξη του ναυτικού τους, ανέπτυξαν και την επισήμανση με πυρσούς των επικίνδυνων θαλασσινών περασμάτων. Τέτοιοι εξακριβωμένοι πυρσοί, όπως μας τους έδωσε ο θεμελιωτής του Φαρικού δικτύου στον ελλαδικό χώρο, Στυλιανός Λυκούδης, ήσαν κοντά στο Σίγειο ακρωτήριο της Τρωάδας που χτίστηκε πριν από 2.800 χρόνια περίπου κι έδειχνε την είσοδο στα Δαρδανέλλια, στην ύφαλο «Λευτέρης», κοντά στη Σκιάθο που κτίστηκε από τον Ξέρξη για να κατέβει ο στόλος του από τον Θερμαϊκό στον Παγασητικό, στον λόφο Τιμαίας στον Θρακικό Βόσπορο, τρεις πυρσοί του 5ου π.Χ. αιώνα στην είσοδο του λιμένα του Πειραιά κ.ά. Περίφημος ο Φάρος της Αλεξάνδρειας, στο νησί Φάρος στην είσοδο του λιμανιού της, όπως και του Κολοσσού της Ρόδου, του Ηρακλή στη Λα Κορούνια της Ισπανίας.
Ο πρώτος φάρος του αρτισύστατου ελληνικού κράτους άναψε το 1829 στην είσοδο του λιμένα της Αίγινας, της πρώτης πρωτεύουσας, και λειτούργησε με πετρέλαιο. Το 1831 άναψε ο φανός στο λιμάνι των Σπετσών και στον όρμο της Κέας για να ακολουθήσουν στη Σύρο και στον Πειραιά. Το ελληνικό φαρικό δίκτυο πριν από τον πόλεμο του 1940 ήταν ένα από τα καλύτερα της Μεσογείου, αλλά ο πόλεμος το κατέστρεψε για να ανασυσταθεί τα επόμενα χρόνια. Σήμερα αποτελείται από 1.464 φανούς, πυρσούς, φωτοσημαντήρες που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια και με ηλεκτρικό ρεύμα.
Καλύπτει ακτές συνολικού μήκους 18.400 χλμ., επτά φορές μεγαλύτερο από αυτό της Γαλλίας (κάτι που θα το χαρεί ο πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, καθ' ότι Έλληνας από τον Σαλονικιό παππού του!) ...Σίγουρα κι εσείς, αγαπητοί μου αναγνώστες, όπως κι εμείς, μάθαμε πολλά για τους Φάρους της Ελλάδος από το κατατοπιστικό σημείωμα και θερμά ευχαριστούμε. Αφήνουμε να χαρείτε μερικούς ελληνικούς φάρους που τώρα λειτουργούν και είναι διατηρητέα αρχαιολογικά μνημεία. Οι φωτογραφίες διετέθησαν από την Υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού στο Συμβούλιο Ελληνικής Θαλάσσιας Ένωσης. Ένα ακόμη «ευχαριστώ» για το Ελληνικότατο Ημερολόγιο που φωτίζει τα φετινά Χριστούγεννα και το 2009, όπου κάθε μήνας κι ένας Φάρος - σηματοδότης αισιοδοξίας!Η λάμψη της ασπίδας που
δώρισε η Θέτις στον Αχιλλέα...
«Ως δ' ότ' αν εκ πόντοιο σέλας ταύτοισοι
φανείη καιομένου πυρός
το δε καίεται υψοθ' όρεσιν...»
η ασπίς έλαμπε «όπως
όταν φανεί στους ναύτες
της θαλάσσης το φως
του καιομένου πυρός, στα υψώματα των βουνών».
Όμηρος - Ιλιάδα (Τ. 375)
Tης Ελένης Mπίστικα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου