Νυκτερινοί σηματοδότες, αρχιτεκτονήματα μιας άλλης εποχής που με τη λάμψη τους έδιναν φως στα μαύρα πέπλα της θάλασσας του Αιγαίου. Οι ελληνικοί πέτρινοι φάροι στέκονται αγέρωχα κοντά στα βράχια της νησιωτικής Ελλάδας, ξάγρυπνοι φρουροί και προστάτες των απανταχού ναυτικών που διασχίζουν τα πελάγη.Ο αυτοματισμός στη λειτουργία του κάθε φάρου έχει αντικαταστήσει σιγά σιγάτους φαροφύλακες, οι οποίοι έμεναν ξάγρυπνοι για να δώσουν το φωτεινό σήμα στους ταξιδευτές.Το ελληνικό φαρικό δίκτυο θεωρείται από τα μεγαλύτερα, τα πυκνότερα και τα πιο οργανωμένα στον κόσμο, καθώς οι ακτές της χώρας μας έχουν μήκος 15.000 χιλιόμετρα και ισοδυναμούν με τα 6/10 του μήκους των ακτών της Αφρικής.
Ο πρώτος επίσημα καταγεγραμμένος ελληνικός φάρος είναι αυτός στο Γαϊδουρονήσι της Σύρου που χτίστηκε το 1834, καθόσον η Ερμούπολη ήταν τότε το εμπορικότερο λιμάνι της χώρας. Ο φωτογράφος και συγγραφέας, Γιάννης Σκουλάς, μελέτησε το φαρικό σύστημα της Ελλάδας και με τον φωτογραφικό του φακό «έκλεψε» μοναδικές εικόνες των φάρων των νησιών μας. «Η πρώτη μου συνάντηση με τους φάρους έγινε σε μια μοναχική εκδρομή στο Ταίναρο. Έβρεχε και φυσούσε τόσο που σε έπαιρνε και σε σήκωνε κι εγώ βρήκα απάγκιο πίσω από τον ένα τοίχο του νοτιότερου φάρου της ηπειρωτικής Ευρώπης και απέμεινα ώρες εκεί.
Τον αγάπησα πολύ αυτόν τον φάρο κι ήταν τότε που μου μπήκε η τρελή ιδέα να τους γυρίσω όλους: τέσσερα χρόνια αργότερα η ιδέα δεν φάνταζε τρελή, όχι επειδή είχε πλέον πραγματοποιηθεί», γράφει ο Γιάννης Σκουλάς και συνεχίζει: «Πέρασα από μεσοπέλαγα ξερονήσια, σαν αυτό της Κονδηλούσας, όπου το μόνο στοιχείο ζωής είναι ο φάρος κι αυτός ημιθανής. Περπάτησα δύο ώρες σε ανύπαρκτα δρομολόγια για να φτάσω στον Κάβο Μαλιά. Καβάλησα ένα, όχι δύστροπο πρέπει να παραδεχτώ, μουλάρι επί τρεις ώρες για να φτάσουμε παρέα με τον Γιάννη Μερτζάνι στη Ζούβρα της Ύδρας.
Εγκλωβίστηκα μόνος για 4-5 ημέρες σε διάφορα φανάρια, αφού άλλαξε ο καιρός και το καΐκι δεν μπορούσε να με πάρει, κάνοντας οικονομία στις κονσέρβες. Νερό έπινα από τις στέρνες. Έκανα δική μου τη μοναξιά του φαροφύλακα και για φωτισμό χρησιμοποίησα λάμπες πετρελαίου και κεριά. Βρέθηκα σε όλους τους φάρους μετά οικίας φαροφυλάκων, όργωσα ακόμη και όλα τα ερείπια, ολοκληρώνοντας μέσα σε ένα οδοιπορικό όλο το φαρικό δίκτυο των δύο προηγούμενων αιώνων.
Μα, όπου υπήρχαν φαροφύλακες, εκεί ήμουν ο εκλεκτός φιλοξενούμενος και συγχρόνως το μάννα εξ ουρανού στην απομόνωσή τους. Πίναμε τα ουζάκια μας, τηγανίζαμε κάνα ψαράκι, με κερνούσαν το κρασί «το καλό» κι άρχιζαν τους μονολόγους για ιστορίες των φάρων, για καράβια που χάθηκαν και για μέρη στοιχειωμένα, όπως στον Πάππα της Ικαρίας που ο Σίμος με απέτρεψε να κοιμηθώ σε ένα συγκεκριμένο δωμάτιο, γιατί εκεί, έλεγε, εμφανιζόταν πάντα ένα φάντασμα... Μιλούσαν για τους παλιούς συναδέλφους που είχαν ξυλόσομπες, μα τους έλειπαν τα ξύλα. Κι αν ο τόπος δεν είχε να κόψουν, κουβαλούσαν τα δεμάτια από το σπίτι. Τότε που τα κτίρια διέθεταν μόνο τέσσερις τοίχους και δύο τάβλες για κρεβάτι. Κι εκείνοι μάζευαν φύκια από την παραλία, τα ξέραιναν και τα χρησιμοποιούσαν για στρώμα. Κι όταν ερχόταν η μετάθεση, τα έβαζαν σε ένα τσουβάλι και τα έπαιρναν μαζί, γιατί δεν ήξεραν αν στον επόμενο φάρο θα ξανάβρισκαν.
Ή και για πιο πρόσφατες εποχές εκεί γύρω στο '50 ή και ΄60 που σε νησιά σαν την Παραπόλα - που το επίσημο όνομά της είναι Βελοπούλα, μα επικράτησε αυτό από την αγωνία των φαροφυλάκων: «Αμαν: Πας για Βελοπούλα; Πάρε απ' όλα!». Σε νησιά λοιπόν σαν την Παραπόλα, ή την Ψαθούρα συχνά αποκλείονταν ακόμη και για ένα μήνα. Κι η βάρδιαδεν ερχόταν να σ' αλλάξει, ούτε το ταχυδρομείο, ούτε τα τρόφιμα. Κι όταν πια κόπαζε ο καιρός κι εμφανιζόταν το πανί απ΄το καΐκι με τον αντικαταστάτη σου, α... ήταν πια αργά, τέλειωναν τα δικά σου τα ρεπό: ήταν η σειρά του άλλου...».
Ο πρώτος επίσημα καταγεγραμμένος ελληνικός φάρος είναι αυτός στο Γαϊδουρονήσι της Σύρου που χτίστηκε το 1834, καθόσον η Ερμούπολη ήταν τότε το εμπορικότερο λιμάνι της χώρας. Ο φωτογράφος και συγγραφέας, Γιάννης Σκουλάς, μελέτησε το φαρικό σύστημα της Ελλάδας και με τον φωτογραφικό του φακό «έκλεψε» μοναδικές εικόνες των φάρων των νησιών μας. «Η πρώτη μου συνάντηση με τους φάρους έγινε σε μια μοναχική εκδρομή στο Ταίναρο. Έβρεχε και φυσούσε τόσο που σε έπαιρνε και σε σήκωνε κι εγώ βρήκα απάγκιο πίσω από τον ένα τοίχο του νοτιότερου φάρου της ηπειρωτικής Ευρώπης και απέμεινα ώρες εκεί. Τον αγάπησα πολύ αυτόν τον φάρο κι ήταν τότε που μου μπήκε η τρελή ιδέα να τους γυρίσω όλους: τέσσερα χρόνια αργότερα η ιδέα δεν φάνταζε τρελή, όχι επειδή είχε πλέον πραγματοποιηθεί», γράφει ο Γιάννης Σκουλάς και συνεχίζει: «Πέρασα από μεσοπέλαγα ξερονήσια, σαν αυτό της Κονδηλούσας, όπου το μόνο στοιχείο ζωής είναι ο φάρος κι αυτός ημιθανής. Περπάτησα δύο ώρες σε ανύπαρκτα δρομολόγια για να φτάσω στον Κάβο Μαλιά. Καβάλησα ένα, όχι δύστροπο πρέπει να παραδεχτώ, μουλάρι επί τρεις ώρες για να φτάσουμε παρέα με τον Γιάννη Μερτζάνι στη Ζούβρα της Ύδρας.Εγκλωβίστηκα μόνος για 4-5 ημέρες σε διάφορα φανάρια, αφού άλλαξε ο καιρός και το καΐκι δεν μπορούσε να με πάρει, κάνοντας οικονομία στις κονσέρβες. Νερό έπινα από τις στέρνες. Έκανα δική μου τη μοναξιά του φαροφύλακα και για φωτισμό χρησιμοποίησα λάμπες πετρελαίου και κεριά. Βρέθηκα σε όλους τους φάρους μετά οικίας φαροφυλάκων, όργωσα ακόμη και όλα τα ερείπια, ολοκληρώνοντας μέσα σε ένα οδοιπορικό όλο το φαρικό δίκτυο των δύο προηγούμενων αιώνων. Μα, όπου υπήρχαν φαροφύλακες, εκεί ήμουν ο εκλεκτός φιλοξενούμενος και συγχρόνως το μάννα εξ ουρανού στην απομόνωσή τους. Πίναμε τα ουζάκια μας, τηγανίζαμε κάνα ψαράκι, με κερνούσαν το κρασί «το καλό» κι άρχιζαν τους μονολόγους για ιστορίες των φάρων, για καράβια που χάθηκαν και για μέρη στοιχειωμένα, όπως στον Πάππα της Ικαρίας που ο Σίμος με απέτρεψε να κοιμηθώ σε ένα συγκεκριμένο δωμάτιο, γιατί εκεί, έλεγε, εμφανιζόταν πάντα ένα φάντασμα... Μιλούσαν για τους παλιούς συναδέλφους που είχαν ξυλόσομπες, μα τους έλειπαν τα ξύλα. Κι αν ο τόπος δεν είχε να κόψουν, κουβαλούσαν τα δεμάτια από το σπίτι. Τότε που τα κτίρια διέθεταν μόνο τέσσερις τοίχους και δύο τάβλες για κρεβάτι. Κι εκείνοι μάζευαν φύκια από την παραλία, τα ξέραιναν και τα χρησιμοποιούσαν για στρώμα. Κι όταν ερχόταν η μετάθεση, τα έβαζαν σε ένα τσουβάλι και τα έπαιρναν μαζί, γιατί δεν ήξεραν αν στον επόμενο φάρο θα ξανάβρισκαν.Ή και για πιο πρόσφατες εποχές εκεί γύρω στο '50 ή και ΄60 που σε νησιά σαν την Παραπόλα - που το επίσημο όνομά της είναι Βελοπούλα, μα επικράτησε αυτό από την αγωνία των φαροφυλάκων: «Αμαν: Πας για Βελοπούλα; Πάρε απ' όλα!». Σε νησιά λοιπόν σαν την Παραπόλα, ή την Ψαθούρα συχνά αποκλείονταν ακόμη και για ένα μήνα. Κι η βάρδιαδεν ερχόταν να σ' αλλάξει, ούτε το ταχυδρομείο, ούτε τα τρόφιμα. Κι όταν πια κόπαζε ο καιρός κι εμφανιζόταν το πανί απ΄το καΐκι με τον αντικαταστάτη σου, α... ήταν πια αργά, τέλειωναν τα δικά σου τα ρεπό: ήταν η σειρά του άλλου...».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου