Ασπρόμαυρες Φωτογραφίες

read more “ ”

Ο φαροφύλακας στο Πρασονήσι

Ο Μιχάλης Τάντουλος, 40 χρόνια άναβε τους φάρους του Αιγαίου για να περνούν τα καράβια με ασφάλεια

Πηγή : Ο φαροφύλακας στο Πρασονήσι | Η ΡΟΔΙΑΚΗ http://www.rodiaki.gr/article/278389/o-farofylakas-sto-prasonhsi#ixzz3rPonov00 
Follow us: @irodiaki on Twitter | efimeridarodiaki on Facebook

Τι ευτυχία που είναι να ξυπνάς το πρωί στον πιο ωραίο φάρο! Το βλέμμα να χάνεται εκεί που συναντά ο ουρανός τη θάλασσα και ν΄ αγναντεύεις τα διερχόμενα πλοία, περιμένοντας ν΄ ανάψεις το φανάρι μόλις πέσει ο ήλιος, ένα σημάδι που μαρτυρά πως βρίσκεσαι εκεί!
Φάροι πέτρινοι, τσιμεντένιοι ή πλινθόκτιστοι. Περήφανοι, μοναχικοί, αγέρωχοι που απλώνουν στη νύχτα το σημάδι τους σε πλοία περαστικά, κι όταν έρχεται η μέρα υποτάσσονται στο φως της.
Φαροφύλακες: Οι «μοναχοί της θάλασσας» που μένουν αποκομμένοι για μέρες όταν έχει κακοκαιρία πάνω σ΄ ένα βράχο μεγάλο στην άκρη του πουθενά. Αντίξοες συνθήκες με τη θάλασσα να φτάνει ως το φάρο και να χτυπάει στα  παράθυρα, με μόνο σκοπό να μη σβήσει ο φάρος, μια δουλειά επίπονη που κάποτε τους κρατούσε ξάγρυπνους.
Ο Μιχάλης Τάντουλος, με καταγωγή από τη Σέριφο, ήταν σαράντα χρόνια φαροφύλακας. Για δεκαετίες άναβε το φάρο με πετρέλαιο και ύστερα που λειτουργούσαν πια με ηλεκτρισμό και τη βοήθεια φωτοβολταϊκών πάνελ σιγά-σιγά η τεχνολογία αντικατέστησε και σ΄ αυτό το πόστο τον άνθρωπο. Ο ίδιος πρόλαβε και συνταξιοδοτήθηκε, όμως θέλω να μου τα πει! Πως είναι να κάθεσαι σε μια βραχονησίδα, δίπλα στη λάμπα του φάρου και ν΄ αγναντεύεις με τις ώρες τη θάλασσα και τους γλάρους.


Τι θυμάστε από τη ζωή σας μικρός;
«Θυμούμε παιδάκι τη μάνα μου: «σηκώνου πάνω Μιχαήλι, αν θέλεις να κάμεις κάτι. Αν δεν εργαστείς…»… Ο τεμπέλης ο άθρωπος υπάγεται στην κατηγορία των αποθαμένων, αλλά δεν μπορούμε να τον θάψουμε γιατί είναι ζωντανός.  Δώδεκα χρονών παιδάκι, το πρώτο μου επάγγελμα ήταν σε υποδηματοποιείο. Η δασκάλα μου η Ζηνοβία είπε στη μάνα μου «αυτό το παιδί μην το αφήσεις έτσι, να το στείλεις στα γράμματα»! Όμως οκταμελής οικογένεια στη Σέριφο, ο πατέρας μου ανθρακωρύχος, μέχρι στου Βελγίου τις στοές έφτασε και στης Ιτέας και στου Λαυρίου, δεν είχαμε τέτοια δυνατότητα. Δώδεκα χρονών με πήγε η μάνα μου σε υποδηματοποιείο, έμεινα τέσσερα χρόνια, μόλις έμαθα τη δουλειά λέω της «μάνα βγήκαν τα έτοιμα παπούτσια, δεν έχει δουλειά εδώ, θα πάω με εμποροκάικο»! Μου λέει «θα πας να θαλασσοπνιχτείς»! Πήγα, από τα 16 μου μέχρι τα 18. Ο πατέρας μου δεν ήθελε να πάω στα ανθρακωρυχεία, γιατί εκείνος μια φορά είχε πέσει, είχε πετρωθεί, η μάνα μου με τα κλάματα δεν ήθελε να είμαι στη θάλασσα.

Την αγαπούσατε όμως τη θάλασσα!
Την αγαπούσα, ήμουν ονειροπόλος. Παρουσιάστηκα στην Υπηρεσία Φάρων το 1968, έκανα έξη μήνες στη Σχολή και με τοποθέτησαν στην Κανδιλεύουσα, μια βραχονησίδα 12 μίλια μακριά από τη Νίσυρο. Ήμασταν πέντε άτομα φαροφύλακες, δουλεύαμε με βάρδιες. Εκεί κοντά ήταν κι η Σύρνα, μια ακόμα βραχονησίδα που είχε πάνω ένα τσοπάνη με τα κατσίκια του και κάτι καλόγερους. Αυτοί ήμασταν οι ψυχές οι ζωντανές πάνω στις βραχονησίδες. Κι έρχονταν οι ψαράδες και τους φιλοξενούσαμε, έφτιαχνα το καφεδάκι τους και την πορτοκαλάδα βάζοντας το νερό για να την αραιώσω… Σ΄όλη μου η ζωή, δεν έχω παράπονο, μου συμβήκανε πολλά και τα αντιμετώπισα.

Πόσους φάρους αλλάξατε;
Μετά την Κανδιλεύουσα πήγα στην Τήνο στη Λιβάδα, ύστερα επέστρεψα στην Υπηρεσία Φάρων και μετά τοποθετήθηκα στο Πρασονήσι, πρώτη φορά στο νησί μας. Μετά με στείλανε στο νομό Φθιώτιδας στην Αρκίτσα, ξανά στη Ρόδο, μετά στο Καστελλόριζο, ύστερα στη Σέριφο, μετά πάλι στο Πρασονήσι, και ύστερα στο Καστελλόριζο και πάλι στο Πρασονήσι, στο Καστελλόριζο, στο Πρασονήσι και βγήκα στη σύνταξη από δω.

Πόσες μετακομίσεις κάνατε συνολικά;
Είκοσι επτά- είκοσι οκτώ! Διπλές μετακομίσεις, κακές διαβιώσεις, δύσκολη ζωή. Τη γυναίκα μου μόνο στο Καστελλόριζο την πήρα ένα καλοκαίρι στο φάρο και στη Σέριφο μια φορά. Εγώ στα παιδιά μου ήμουν σαν μουσαφίρης. Δεν τα ήξερα τα προβλήματα των παιδιών μου, η γυναίκα μου τά λυνε.

Και οι συνθήκες στο φάρο δύσκολες;
Σκληρές, σκληρός ο χειμώνας, βδομάδες στην απομόνωση, βδομάδα μπαίνει βδομάδα βγαίνει η θύελλα να έρχεται και τα παράθυρα του φάρου να τα σκεπάζει ο αφρός, τα πουλιά να χιμούν στο φανάρι, όλος ο τόπος να σείεται, να μη βγάζεις ούτε το χέρι έξω από την πόρτα μην και σε πάρει η θάλασσα. Ο φάρος του Καστελλορίζου ήταν στη Στρογγύλη, επτά μίλια μακριά του, πολλές φορές ήμουν μοναχός, ο ουρανός, η θάλασσα, οι γλάροι κι ο Θεός. Ροδούλα μου, μόνο να σκεφτείς ότι μπορεί να έρθει ο εχθρός τη νύχτα να σε καθαρίσει! Κι όμως εγώ εκοιμόμουν με ανοιχτές τις πόρτες.

Σας συνέβη κάτι, ένα περιστατικό απροσδόκητο κάποια βραδιά;
Ήρθε ένας Τούρκος μια βραδιά, βοήθεια να μου ζητήσει. Ήρθε με μια σαμπρέλα από τροχό τρακτέρ, από κάτω είχε βάλει ξύλα και τα είχε κάνει σταυρό. Ήταν μέσα στη σαμπρέλα καθιστός, κι είχε και τα ρούχα του μαζί. Πήρα τα ρούχα του με το γάντζο. Έγραψε κατά της Τουρκίας και τον φοβερίσανε οι Τούρκοι, δημοσιογράφος ήταν κι ήρθε σε μας να τον σώσουμε. Αμέσως επήρα τ΄ όπλο. Του λέω «βγάλε τα ρούχα σου». Δε ήξερε ελληνικά να μου μιλήσει, δεν ήξερα τούρκικα. Ο άνθρωπος ό,τι του είπα όλα τα κανε. Μου ζήτησε νερό, του κρέμασα ένα μπουκάλι του το κατέβασα. Πήρα τηλέφωνο στις αρχές, να μη σου πω τι μου είπανε! Εγώ άνοιξα την πόρτα, όμορφα του φέρθηκα, κι ο άνθρωπος ήτανε καλός, ήτανε δημοσιογράφος κι έγραψε κατά της Τουρκίας και τον φοβερίσανε. Εζήτησε τσάι, ήταν τρομαγμένος, κι εκείνος κι εγώ.  Ή το 1994 ήταν που έγινε αυτό, ή το 1995. Πριν τα Ίμια, σίγουρα. Ήπιε το τσαγάκι του, με τα νοήματα μιλούσαμε, του έστρωσα στην αποθήκη και ξάπλωσε. Βάρδια με το όπλο κρατούσα όλη τη νύχτα, δεν το βγαλα από πάνω μου. Τον εκοίμισα, το πρωί ήρθαν από το Λιμεναρχείο, τον πήραν. Ακόμα υπάρχει, είναι στην Αθήνα, μου είπαν ότι ήθελε να με δει!

Τι άλλο συνέβη που θυμάστε έντονα;
Με κάτι Γερμανούς τουρίστες. Ήρθαν μεθυσμένοι τη νύχτα, τους έφερε ο ταξιτζής στις 2:30 τα ξημερώματα, χαλούσαν τον κόσμο. Λέω στους συναδέλφους μην πιάσετε τα όπλα. Λέω, «αλτ», να μην προχωρήσουν, αλλά δεν σταματούσαν. Πυροβόλησα στον αέρα με το Μ1. Αμέσως σταμάτησαν, έριξα πολλούς πυροβολισμούς. Κατουρηθήκανε. Λέει ο ταξιτζής: «φθηνά τη γλιτώσαμε»! Τους φτιάξαμε τσάι, λέει ο ένας Γερμανός «no greco αστεία»!

Πως επιθεωρούσατε τι συμβαίνει γύρω;
Με τη διόπτρα του φάρου. Και την τρίχα του παραγαδιού την έβλεπες, και τα ψάρια που πιάνανε. Μιλούσαμε με το VHF με τα ψαράδικα, με τα ξιφιάδικα… Κι είχε πολύ δουλειά ο φάρος, να σηκωθείς το πρωί να τον καθαρίσεις, να καθαρίσεις τα τζάμια, τα μηχανήματα. Όταν δούλευε παλιά με πετρέλαιο ήταν ακόμα πιο δύσκολα, να τον ανάψεις, να τον κουρδίσεις. Κι έπρεπε και να μαγειρέψουμε, οι τροφοδότες των φάρων είναι θαλασσόλυκοι, ποτέ δεν μας άφησαν χωρίς προμήθειες.

Ο πιο δύσκολος φάρος ποιος ήταν;
Των Αντικυθήρων. Είχε τρεισήμισι ώρες περπάτημα για να πας να τον βρεις. Και τι περπάτημα, και τα κατσίκια δυσκολεύονταν. Αγανάκτησα! Είχα γίνει επικελευστής πια αλλά ήθελα να παραιτηθώ, να τις βγάλω τις σαρδέλες. Κανένας δεν τον ήθελε το φάρο αυτό, μου λέγανε «μόνο εσύ μπορείς», κι έτσι μόνον εγώ παρέμενα. Είχα ένα ραδιάκι, κοιτούσα, τους γλάρους, έγραφα στιχάκια: «Θεέ μεγαλοδύναμε, κατέβα κάμε κρίση και χώρισε τον άνθρωπο από τα πάθη και τα μίση, άφησέ τον ελεύθερο στη φύση…»! Έχω γραμμένα στιχάκια πάρα πολλά. Και διάβαζα, είχαν βιβλιοθήκη οι φάροι και διάβαζα πολύ. Στις καλοσύνες, ακόμα και μέσα στο καταχείμωνο ψάρευα. Δε έχω παράπονο. Ήμουν τέτοιος άνθρωπος που τα δύσκολα τα κανα εύκολα. Αλλά πρέπει να φύγω, να σ΄ αφήσω, άργησα!

Πού πάτε τώρα;
 Πάω στην Κατταβιά, εκεί μένω, κι έχω δρόμο μπροστά μου…


Πηγή : Ο φαροφύλακας στο Πρασονήσι | Η ΡΟΔΙΑΚΗ http://www.rodiaki.gr/article/278389/o-farofylakas-sto-prasonhsi#ixzz3rPofmgxL 
Follow us: @irodiaki on Twitter | efimeridarodiaki on Facebook

read more “ ”

Φαροφύλακες στο πέλαγος της μοναξιάς

«Οταν έρχομαι εδώ για τη βάρδια ηρεμώ. Κάνω τις δουλειές μου, φορτίζω τις μπαταρίες μου, έρχομαι στα ίσα μου. Είναι σαν ψυχανάλυση»

.

Ο 37χρονος Περικλής Σταυρόπουλος είναι φαροφύλακας στο Ταίναρο. Γεννήθηκε στο Αιγάλεω, μεγάλωσε στο Παγκράτι, αλλά στο φως των φάρων βρήκε τον προορισμό του. Εδώ κι έξι χρόνια ζει για 10 μέρες τον μήνα στην εσχατιά της ηπειρωτικής Ελλάδας και των Βαλκανίων.

Είναι ένας από τους 60 φαροφύλακες της Ελλάδας, όλοι μέλη του Πολεμικού Ναυτικού, που χτυπούν σκοπιές σε νησιά, βραχονησίδες κι απομακρυσμένα ακρωτήρια. «Για να ζήσεις εδώ πρέπει να είσαι και λίγο χαμαιλέοντας, να προσαρμόζεσαι στις συνθήκες και τις δυσκολίες. Να αντέχεις τη μεγάλη μοναξιά». Οταν φτάνει η ώρα της βάρδιας οδηγεί μέχρι τα Κοκκινόγεια, το τελευταίο χωριό, και μετά περπατά 2,5 χιλιόμετρα σε μονοπάτι. Δεν χρειάζεται να κουρδίζει τον φάρο όλη νύχτα, ούτε να τον εφοδιάζει με φωτιστικό πετρέλαιο, αφού σχεδόν όλα γίνονται πλέον αυτόματα με ηλεκτρικό ρεύμα και φωτοβολταϊκά. Φροντίζει όμως να δουλεύουν όλα ρολόι.

«Κάθε εποχή έχει την ομορφιά της και τις δυσκολίες της στο Ταίναρο». Το καλοκαίρι οι τουρίστες καταφθάνουν σε μπουλούκια. «Η μεγαλύτερη που έχω δει ήταν μια 87χρονη ορειβάτισσα από τη Γερμανία». Τους χειμώνες είναι αλλιώς. Η μοναξιά πέφτει βαριά στα 140 τ.μ. του φαρικού συγκροτήματος που εξέπεμψε πρώτη φορά φως το 1887. «Συχνά περνά το 10ήμερο χωρίς να μιλήσω σε άνθρωπο». Τσεκάρει, συντηρεί κι επισκευάζει μηχανήματα και κτίρια, διαβάζει ιστορικά μυθιστορήματα, ακούει μουσική, ζεσταίνεται με σόμπα πετρελαίου, πλένεται με το νερό της στέρνας. Και απολαμβάνει τη θέα της κακοκαιρίας από τον πύργο. «Το χειμώνα ένας φυσιολογικός καιρός εδώ είναι 6 μποφόρ. Πριν τρία χρόνια φυσούσε 11-12 μποφόρ. Η ανεμοθύελλα κάλυπτε όλο το φανάρι». Οταν δεν είναι στο Ταίναρο, έχει να φροντίζει άλλα μικρότερα φανάρια γύρω τα οποία εποπτεύει..

Νοτιότερα, στα Κύθηρα, ο 35χρονος Μιχάλης Ντοκόπουλος έχει στην αρμοδιότητά του από το 2008 τους δύο φάρους (Μουδάρι και Καψάλι) και τους φανούς του νησιού. Οταν ήταν πιτσιρικάς διάβασε το βιβλίο «Ο φάρος στην άκρη του κόσμου» του Ιούλιου Βερν. Τότε σκέφτηκε πρώτη φορά να γίνει φαροφύλακας. «Δεν έχω μεγάλες στεναχώριες με τη μοναξιά. Οταν μπήκα στο ΠΝ είχα βαρεθεί τη ζωή της Αθήνας, το στρες και είπα να δοκιμάσω κάτι άλλο», μας λέει από το τηλέφωνο, ενώ πίσω του λυσσομανά ο αέρας. Μεγάλωσε στη Νέα Σμύρνη. Δεν έχει μετανιώσει ούτε δευτερόλεπτο για την επιλογή του. Κι ας πρέπει να περπατήσει, ενίοτε με καταιγίδες, 1.200 μέτρα για να φτάσει στο Μουδάρι. Τι του λείπει; «Τίποτα. Εχω βρει την ησυχία μου στους φάρους».

Αρκετά ναυτικά μίλια μακρύτερα, στη βραχονησίδα Πασάς στις Οινούσσες Χίου, ο 45χρονος Κωνσταντίνος Διοματάρης κάνει τη δική του βάρδια, απέναντι από τις τουρκικές ακτές. «Μεγάλωσα σε ένα μικρό νησί, τα Ψαρά. Εχω συνηθίσει στη μοναχική ζωή. Δεν είμαι παιδί της πόλης».

Ζει στον ακριτικό φάρο από το 2001, σε βάρδιες κι αυτός των 10 ημερών. Η οικογένειά του ζει στη Χίο. «Εδώ φροντίζεις να είσαι όσο πιο προσεκτικός μπορείς, να μην τραυματιστείς, αν και υπάρχει πάνω στο νησάκι γιατρός στο στρατιωτικό φυλάκιο». Τον χειμώνα παλεύει με το κρύο και τους ανέμους. Εχει τύχει να αποκλειστεί και να μείνει 16 μέρες πάνω στον βράχο. «Πρέπει να αγαπάς τη θάλασσα και να αντέχεις τη μοναξιά. Εγώ τη διάλεξα αυτή τη δουλειά, επειδή γεννήθηκα μέσα στη θάλασσα. Μ' αρέσει η ησυχία και η αντάρα της. Ερχομαι εδώ και ηρεμώ από τις έννοιες».

Τα τελευταία χρόνια ξυπνά συχνά τις νύχτες από καραβιές προσφύγων που βγαίνουν στην ακτή κάτω από τον φάρο. «Τους ακούς ξαφνικά έξω από το παράθυρό σου». Στα Ψαρά μεγάλωσε με τις ιστορίες παλιών φαροφυλάκων, ανθρώπων που μάζευαν ξύλα για να μαγειρέψουν και ξενυχτούσαν δίπλα στα φανάρια για να κουρδίζουν τον φάρο.

Βιομηχανικά μνημεία με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική
Σχέδιο αναδοχής για τα πέτρινα στολίδια

Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 144 πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι και φανοί, που κατασκευάστηκαν στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ού αιώνα. Οι περισσότεροι καταστράφηκαν κι επισκευάστηκαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και σήμερα είναι βιομηχανικά μνημεία με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική.

Οι 58 είναι σε καλή κατάσταση, επανδρωμένοι ή επιτηρούμενοι από φαροφύλακες. Οι υπόλοιποι 86 χρήζουν αναστήλωσης. Η Υπηρεσία Φάρων, που ανήκει στο Πολεμικό Ναυτικό, αποκαθιστά φάρους με αυτεπιστασία, με δωρεές δημόσιων οργανισμών ή ιδιωτών και με κοινοτικά κονδύλια (ΕΣΠΑ).

Σχέδιο για αναγέννηση
Πρόσφατος νόμος εισήγαγε τον περασμένο Αύγουστο μια νέα μέθοδο, την αναδοχή φάρων. «Επιθυμούμε να αυξηθεί ο ρυθμός αναγέννησης των κατεστραμμένων πέτρινων φάρων και γι' αυτό προχωράμε στη διαδικασία αναδοχής», διευκρινίζει ο διοικητής της ΥΦ, αρχιπλοίαρχος Μαρίνος Δερμεντζούδης.

Με άλλα λόγια, θα μπορούν πλέον ΟΤΑ και άλλοι δημόσιοι φορείς, ιδιώτες, νομικά πρόσωπα και μη κερδοσκοπικά σωματεία να γίνονται «νονοί» ενός ή περισσοτέρων φάρων, αναλαμβάνοντας το κόστος αναστήλωσής τους, με αντάλλαγμα το δικαίωμα να μπορούν να διαφημιστούν ως αναστηλωτές του φάρου, να μπορούν να μείνουν στον φάρο ή να τον χρησιμοποιήσουν για πολιτιστικούς σκοπούς (πχ. διοργάνωση εκδηλώσεων, εκθέσεων, μουσείο κ.λπ.) μεριμνώντας να μην προσβάλουν τα ήθη και έθιμα της τοπικής κοινωνίας και τη δημόσια εικόνα του ΠΝ.

Οι φάροι δεν πουλιούνται. Αλλο ανάδοχος, άλλο ιδιοκτήτης», σπεύδει να εξηγήσει ο κ. Δερμεντζούδης και συμπληρώνει: «Εμείς είμαστε αντίθετοι στην όποια εμπορική εκμετάλλευση των φάρων. Οι ανάδοχοι δεν θα μπορούν π.χ. να χτίσουν πισίνες ή να αλλάξουν τη φυσιογνωμία τους».

Το πλαίσιο
Οι λεπτομέρειες για τη διαδικασία της αναδοχής, η οποία έχει προκαλέσει ενδιαφέρον και αντεγκλήσεις, θα διευκρινιστούν με ΚΥΑ που αναμένεται να εκδοθεί προς τον Δεκέμβρη, αν και δεν αποκλείεται αυτή να καθυστερήσε

Δεν είναι όμως μόνο οι πέτρινοι παραδοσιακοί φάροι. Σε όλη την Ελλάδα λειτουργούν σήμερα 1.544 φανοί, φάροι, φωτοσημαντήρες και διάφοροι άλλοι πυρσοί.

Οι αξιωματικοί του ΠΝ όλα αυτά τα χρόνια έχουν δει πολλά. Από βανδαλισμούς και καταστροφές (ακόμη και σε ακατοίκητα νησάκια) μέχρι και κλοπές μπαταριών από διάφορα φανάρια, προφανώς από ασυνείδητους παράνομους ψαράδες που νομίζουν πως μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν στις βάρκες τους, αλλά γρήγορα διαπιστώνουν το αντίθετο αφού είναι ειδικά φτιαγμένες για φωτοβολταϊκά...

ΕΘΝΟΣ«E» 11/10/2014

ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ

read more “Φαροφύλακες στο πέλαγος της μοναξιάς”

read more “ ”

Ο γραφικός κι εντυπωσιακός φάρος Τουρλίτης της Άνδρου
κατασκευάστηκε το 1887 και είναι ο μοναδικός φάρος χτισμένος πάνω σε βράχο μέσα στη θάλασσα.Αυτός ο πανέμορφος φάρος είναι ένα από τα πιο παραδοσιακά ναυτικά μνημεία της Άνδρο

read more “ ”